Không biết từ thuở nào, mỗi khi nhắc đến phụ nữ Nam Bộ, người ta lại nghĩ ngay đến chiếc áo bà ba nhẹ nhàng, mộc mạc, đặc biệt là ở vùng miệt vườn, sinh sống cùng sông nước Cửu Long đã tạo nên nét đẹp duyên dáng mà không nơi nào có thể có được.
Cho đến tận ngày nay, nguồn gốc của chiếc áo bà ba vẫn để lại nhiều tranh cãi. Có người cho rằng, chiếc áo xuất phát từ thời Hậu Lê mà cụ Lê Quý Đôn đã quy định trang phục cho dân Đàng Trong ở thế kỷ 18. Nhưng cũng có ý kiến cho rằng, chiếc áo xuất phát từ thế kỷ 19, do người Việt cách tân áo của người gốc Hoa cho phù hợp với vóc dàng người Việt. Nhưng dù xuất phát từ đâu thì chiếc áo đã làm nên một thương hiệu đặc trưng độc nhất cho phụ nữ Nam Bộ.
Chiếc áo bà ba cổ điển là loại không cổ. Thân áo được may bằng một mảnh vải, thân trước gồm hai mảnh được kết nối bằng một hàng cúc chạy dài từ trên xuông. Áo được chiết eo, gần như bó sát vào thân để tôn lên dáng người nhỏ nhắn, vòng eo thon gọn đẹp mê hồn của người phụ nữ vùng sông nước. Áo thời xưa thường được nhuộm màu đen và nâu. Khi chưa sinh ra thuốc nhuộm, người dân thường dùng các loại nguyên liệu tự nhiên như bàng, trâm bầu, trái mặc nưa…để nhuộm rồi phủ một lớp bùn để chống bạc màu áo.
Áo bà ba, nét đẹp người phụ nữ Nam Bộ
Khi đi chơi, người dân đồng bằng sông Cửu Long thường chọn chiếc áo có màu sắc nhẹ nhàng như trắng hoặc xám trơ…Sau này cải tiến thêm, có các loại vải nhập, vải đa dạng các màu sắc, giúp cho phù hợp với điều kiện lao đông, đi lại vùng kênh rạch, dễ giặt, nhanh khô, và khó phai màu. Ngày nay, chiếc áo được thiết kế phá cách, ôm thêm ngực, bó sát vào eo hơn để tôn thân hình. Ngoài ra, người dân còn phá cách bổ sung thêm nhiều họa tiết, màu sắc đa dạng, hoa văn, họa tiết để chiếc áo thêm phần sinh động, đẹp mắt.
Đặc biệt, học hỏi những những nét tân tiến của nước ngoài, phụ nữ Nam Bộ đã cho ra những kiểu cổ áo cách tân như cánh én, lá sen,…các loại cổ có ve lật đều được tiếp thu từ y phục nước ngoài. Các kiểu ráp tay cũng được cải tiến, áo xưa kia sẽ được may liền thân với tay trong cùng một mảnh vải. Ngày nay áo được tách vai và tay áo, trong khi tay áo lại liền từ cổ vào nách. Đây cũng là thời kỳ các loại vải mới được đưa vào VIệt Nam. Các loại vải được đa dạng hơn về chủng loại, màu sắc và được nhiều chị em ưa chuộng như soa, mousolin, tetorong,…
Áo bà ba hiện nay được cách tân để hợp với xu thế chung
Ngày nay, những chiếc áo bà ba chỉ còn được sử dụng nhiều ở các vùng nông thôn. Lớp thanh niên trẻ hiện nay đang có xu hướng chuộng mặc sơ mi và quần âu bằng vải dày, đa dạng màu sắc, vừa trông khỏe, phù hợp với nếp sống nhanh gọn, công nghiệp đang dần hình thành ở nước ta.
Nếu như ở vùng Bắc Bộ, người ta nhớ đến áo tứ thân, khăn xếp, màu sắc xanh đỏ rực rỡ thì với người dân Nam Bộ,họ đơn giản, mộc mạc hơn với câu “ thương nhớ áo bà ba” và đi cùng với những câu hát “Em xinh tươi trong chiếc áo bà ba. Em đi mau kẻo trễ chuyến phà đêm. Qua bến Bắc Cần Thơ “
